گروه بندی انواع کیک

کیک‌ها به طورکلی به دو گروه بزرگ غیرچرب یا کیک‌های فوم یا کیک‌های اسفنجی و چرب یا کیک‌های کره‌ای تقسیم می‌شوند.
کیک های غیر چرب
کیک اسفنجی
کیک‌های غیرچرب که با نام کیک‌های فوم یا کیک‌های اسفنجی نیز خوانده می‌شوند، به کیک‌هایی گفته می‌شود که نسبت تخم مرغ به آرد کیک زیاد باشد و حجم آنان از طریق زدن تخم مرغ کامل یا تنها سفیدهٔ تخم مرغ افزایش پیدا کند. در پخت این نوع کیک‌ها چربی یا استفاده نمی‌شود یا مقدار آن بسیار اندک است و دارای بافت اسفنجی هستند. این دسته از کیک‌ها از مقدار زیادی سفیدهٔ تخم مرغ کاملاً زده شده و سفت تشکیل شده‌اند و به همین علت سبک و پر هوا هستند
کیک‌های فوم
در برخی از منابع به سه دسته تقسیم شده‌است:

کیک‌هایی که فاقد هرگونه چربی هستند، مانند کیک خوراک فرشته، مرنگ
کیک‌هایی که چربی آنها را فقط زرده تخم مرغ تشکیل می‌دهد، مانند برخی از گونه‌های کیک‌های اسفنجی
کیک‌هایی که به جز زرده تخم مرغ دارای چربی (روغن، کره و غیره) هستند، مانند کیک جنوایی و کیک شیفون

کیک‌های اسفنجی بر اساس طرز تهیه به ۲ گروه بزرگ تقسیم می‌شوند:

کیک اسفنجی جنوایی نوعی است که که زرده و سفیده به همراه یکدیگر به کار می‌رود.
کیک اسفنجی بیسکویتی نوعی است که در آن زرده و سفیدهٔ تخم مرغ بصورت جداگانه به کار برده می‌شود.

کیک‌های کره‌ای یا چرب

به کیک‌هایی گفته می‌شود که حاوی کره، مارگارین و یا چربمایه بوده و برای ور آمدن خمیر به یک مادهٔ شیمیایی نظیر بیکینگ پودر یا جوش شیرین نیاز داشته باشند.این کیک کره‌ای به کیک اسفنجی شباهت دارد تفاوت آنان در اینست که برخلاف کیک‌های اسفنجی کف داخل کیک کره‌ای در اثر بهم زدن شکر و تخم مرغ بوجود نیامده است بلکه در اثر حرارت و یا ایجاد گاز، هوای داخل کیک متورم می‌شود. در این نوع کیک‌ها آرد و کره به مقدار بسیار بیشتری نسبت به کیک‌های اسفنجی به کار برده می‌شود و بافت متراکمی دارند، به همین علت گازی که در داخل کیک بوجود می‌آید قادر به بیرون آمدن از درون کیک نیست و بصورت حباب در داخل کیک باقی می‌ماند. همچنین در این کیک، کره به مقدار بسیار بیشتری به کار برده می‌شود و وزن آن سنگین است در صورتیکه اسفنج کیک از نظر وزنی سبک است. این نوع کیک در صورتیکه دو یا سه روز بعد از پخت خورده شود طعم بهتری نسبت به هنگام پخت پیدا می‌کند.معمولاً این کیک به علت چرب بودن مناسب برای پوشش خامه‌ای نیست و ساده‌تر از گونه‌های کیک اسفنجی تزیین می‌شود. پس از پخته شدن ممکن است بر روی آن مربا، شربت یا انواع الکل مالیده شده و همچنین در برخی مواقع از شکلات برای تزیین استفاده می‌شود. تغییر مقدار شکر، تخم مرغ و آرد یا عامل ورآورنده در طعم کیک تأثیر چندانی ندارد اما انتخاب نوع چربی و جایگزین کردن کره با مارگارین و یا چربمایه باعث تغییر محسوس طعم و مزهٔ کیک خواهد شد. معروفترین نوع کیک کره‌ای، کیک پوند است و کیک میوه‌ای، کیک گوگلوف و بام‌کوخن انواع دیگر کیک‌های کره‌ای را تشکیل می‌دهد. کیک میوه یکی از گونه‌های کیک‌های کره‌ای

کیک‌های کره‌ای به ۳ روش متفاوت درست می‌شوند:
نخست روش کره و شکر است. در این روش ابتدا کره بهم زده می‌شود تا بصورت کرم در بیاید سپس شکر به آن افزوده شده و بهم زده می‌شود. هدف از بهم زدن اینست که هوا وارد کره شود. تخم مرغ نیز کم‌کم به این دو افزوده شده و در آخر آرد به مایه افزوده می‌گردد. کیک میوه‌ای از کیک‌هایی است در آن از روش شکر و کره استفاده می‌شود. در این روش ممکن است تخم مرغ بصورت کامل یا بصورت جداگانه به کار رود.

روش دوم روش کره و آرد است. در این روش ابتدا کره بهم زده می‌شود تا نرم شده و بصورت کرم در بیاید. سپس آرد به آن افزوده می‌شود. تخم مرغ و شکر نیز جداگانه بهم زده شده تا سفت شود سپس به کره و آرد افزوده می‌شود. در این روش نیز با اینکه به علت بهم زدن تخم مرغ خمیر حاوی هوا است ولی در هر دو روش به علت زیاد بودن مقدار آرد نسبت به کره و تخم مرغ، برای پف کردن کیک به یک عامل ورآورنده نیاز است.

روش سوم روش همه‌کاره است. در این روش تمام مواد با یکدیگر مخلوط شده و بهم زده می‌شوند. در روش همه‌کاره کرهٔ ذوب شده به کار می‌رود. در این روش از خاصیت کف‌کنندگی کره و تخم مرغ استفاده نشده و به کار بردن یک عامل ورآورنده کاملاً ضروری است. کیک مادلن از کیک‌هایی است که از در آن از روش همه‌کاره استفاده می‌شود.

مخلوط کیک (مخلوط کیک منظور پودر کیک به صورت آماده در بازار موجود است)
مخلوط کیک ترکیبی از آرد، جوش شیرین، شکر و دیگر مواد است که بصورت بسته‌ای بفروش می‌رسد. تهیهٔ کیک به این روش آسان و سریع بوده و تنها لازم است به مخلوط کیک، آب یا تخم مرغ اضافه شود.

برخی از کشورهایی که نوعی کیک ویژه در آن ابداع شده و رواج دارد، عبارتند از:

ایران: کیک یزدی
فرانسه:کیک پادشاه، کروکمبوش
ایتالیا: تیرامیسو، زوکوتو
آلمان: بام‌کوخن، کیک جنگل سیاه، کیک گوگلوف
اتریش: تورته لینتسر
انگلستان:کیک پوند، کیک زنجبیلی
ایالات متحده آمریکا:کیک خوراک فرشته
ژاپن: کاستلا